KAJA Kalas, visoki predstavnik Evropske unije za spoljnu politiku, nakon odluke ministara spoljnih poslova EU da ukinu ekonomske sankcije Siriji, izjavila je: „Želimo pomoći sirijskom narodu da izgradi novu, inkluzivnu i mirnu Siriju.“
Evropska unija je već ublažila sankcije vezane za energetiku, transport i rekonstrukciju, kao i povezane finansijske transakcije, ali neke prestonice tvrde da su one nedovoljne da podrže političku promjenu i ekonomski oporavak Sirije. Novi sirijski lideri su upravo oni koji su dugo nazivani teroristima, jer su se borili na strani tzv. Islamske države ili Al Kaide.
Naknadno su svojim organizacijama mjenjali imena, odnosno oblačili novo ruho. Front Al Nusra (izvorno Front podrške za narod Levanta), inače ogranak Al Kaide, organizacija je koja je od SAD u decembru 2012., a od maja 2013. godine od Ujedinjenih nacija definisana kao teroristička organizacija.
Front Al Nusra je tokom 2016. proglasio raskid veza sa Al Kaidom i promijenio ime u Džabhat Fateh al Šam, ali je ova organizacija i dalje zadržala status terorističke organizacije.
Januara 2017. ova grupa se ujedinjuje sa drugim salafističkim grupama i formira Tahrir al Šam.
Prethodno je Abu Muhamed al Džulani bio pripadnik Islamske Države, a septembra 2011. je poslat u Siriju od strane Ebu Bekr el Bagdadija kako bi osnovao ispostavu Islamske države u toj zemlji. Džulani je dobio novac, oružje i podršku od El Bagdadija i započeo regrutovanje boraca, a 23. januara 2011. godine proglašava formiranje fronta Džabhat al Nusra koji ubrzo prerasta u jednu od najjačih vojnih grupacija u sirijskom ratu.
Svoju organizaciju odvojio je od Islamske države i pripojio je Al Kaidi.
Prema pisanju BBC, Abu Muhamed al-Džulani je pseudonim i ne postoje pouzdani podaci o njegovom pravom imenu i godini rođenja.
Slična situacija bila je i sa liderom famozne Islamske države El Bagdadijem. I on je bio poznat po pseudonimu, iako mu je pravi identitet otkriven 2004. dok je bio u američkom zatvoru. Američke snage su ga početkom februara uhapsile u blizini Faludže i zatvorile. Držan je u zatvorima Abu Graib i Kamp Buka. Tokom pritvora bio je registrovan pod svojim pravim imenom Ibrahim Avad Ibrahim al-Badri, ali je ono javnosti ostalo manje poznato.
Navodno je poginuo u oktobru 2019. godine tokom američke vojne operacije u Siriji, kada je aktivirao samoubilački pojas kako bi izbjegao novo pritvaranje.
Al Džulani je takođe izvjesno vrijeme boravio u američkom zatvoru. Nakon što su u munjevitom napadu snage koje je predvodio porazile jedinice sirijske regularne vojske i ušle u Damask, postao je novi lider Sirije. E, upravo on predstavlja novo sirijsko rukovodstvo kojem je EU ukinula ekonomske sankcije, dok je ujedno Rusiji uvela 17. paket sankcija.
Osim Rusiji, zbog protivljenja prvenstveno Mađarske, tek pojedine članice EU uvode sankcije i Srbima, odnosno liderima Republike Srpske.
Znači, dojučerašnjeg teroristu obučete u odijelo i kažete: Da, taj momak je bio terorista ali sada govori prave stvari (Bajden) i sve je OK.
Dok se o zločinima koje Al-Džulanijeve snage sprovode nad Alavitima i drugima etničkim skupinama u medijima više skoro i ne spominje, EU njegovom režimu ukida sankcije.
Ne zna se ni šta je danas teritorija Sirije, odnosno šta Džulani u Siriji kontroliše. Dio zemlje je pod kontrolom Kurda, dio pod kontrolom Izraela.
Dok je izraelsko vazduhoplovstvo uništavalo sirijske vojne potencijale (kasarne, aerodrome, tenkove, skladišta oružja itd.), on se tim povodom nije ni oglasio. Važniji mu je obračun sa Alavitima, koji spas pokušavaju naći bjekstvom u rusku bazu Hmejmim i susjedni Liban.
Šta reći? Ima li uopšte smisla govoriti o evropskim vrijednostima, evropskom putu i slično, nakon ove demonstracije dvostrukih standardda i sveopšteg licemjerja? Ili da sve posmatramo iz ugla geopolitike, podjele interesnih sfera između velikih sila, po kojem se Bliski Istok i američki kontinet prepuštaju SAD, a Ukrajina i Balkan Rusiji?
Ne treba zaboraviti da je odluci EU o ukidanju sankcija Siriji prethodila najava američkog predsjednika Trampa.
On je najavio i pripajanje Grenlanda Sjedinjenim Državama. Iz Evrope je stigla i prva podrška ovoj ideji. Naime, predsjednik Republike Srpske je revoltiran govorom danskog ambasadora na svečanosti povodom Nordijskog dana u Sarajevu, u kojem je osuđivao rukovodstvo Srpske zbog krize u BiH, izjavio: „S oduševljenjem ću dočekati dan kada će Grenland pripasti SAD-u. Loše upravljanje Danske doprinosi opravdanim zahtjevima da Grenland pripadne Americi.“
Naravno, iz Sarajeva su momentalno odapete strijele na Dodika. Ali, možda Dodik ponovo vidi dalje od bilo kog političara u BiH.
Ne treba zaboraviti da je javno pozvao Amerikance srpskog porijekla da glasaju za Trampa (u Sarajevu su do zadnjeg bili uz Bajdena), da je nakon terorističkog napada Hamasa na Izrael (što je bio početak dugotrajnog sukoba Izraela sa ovom organizacijom) Palatu Republike, zvanično sjedište predsjednika Srpske, obojio u zastavu Izraela, glavnog američkog saveznika na Bliskom Istoku. Nakon toga su uslijedili znaci zahvalnosti iz Tel Aviva.
U Sarajevu je, opet, održano više skupova podrške Hamasu. U Sarajevu su danas uz Dansku. Dodik ponovo uz Trampa.
Da li je Dodik postao američki čovjek?
Ne. On čuva interese Srpske. Ali je dobro upoznat sa geopolitičkom situacijom u svijetu i promjenama u međunarodnim odnosima. A jedna od promjena glasi da je podjela interesnih sfera između SAD i Rusije dogovorena, i da Tramp nijedan potez vezano za Balkan neće učiniti bez konsultacija s Moskvom.
Znači, do Vašingtona se ide preko Moskve.
Pa sad, nekom je zbog toga pravo, nekom krivo. Neko to razumije, neko ne shvata.
